Wat is encryptie en waarom is het zo belangrijk?

Misschien heb je er wel eens van gehoord: encryptie. Maar wat is encryptie precies, wat heb je eraan en waarom vinden kenners de techniek zo belangrijk? Smartphone.nl zet de belangrijkste vragen en antwoorden onder elkaar.

Encryptie: zo vallen je gegevens niet in verkeerde handen

Encryptie is allesbehalve nieuw, maar krijgt steeds meer aandacht. En terecht, want in deze tijd van datalekken, privacyschandalen en angst voor spionerende organisaties en overheden biedt encryptie uitkomst. Zelfs (of juist) bedrijven met een slechte reputatie op het gebied van privacy voorzien hun apps en diensten steeds vaker van een vorm van encryptie.

Neem Facebook, dat in januari 2019 bekendmaakte dat het meer van zijn chat-apps gaat beveiligen met end-to-endencryptie. WhatsApp heeft die sterke encryptievorm al jaren. Instagram en Facebook Messenger echter niet. Daar komt verandering in. Facebook-directeur Mark Zuckerberg noemt het toevoegen van end-to-endencryptie aan Instagram en Messenger ”de juiste richting”.

Wat is encryptie precies?

Encryptie beveiligt informatie, zodat kwaadwillenden (hackers, inlichtingendiensten en commerciële partijen) niet mee kunnen kijken. Er zijn verschillende soorten encryptie voor verschillende doeleinden. Niet al die vormen zijn even veilig. Er zijn bijvoorbeeld encryptievoorbeelden bij chatprogramma's waarbij de ontwikkelaar ervoor kiest alleen de verbinding tussen jouw toestel en de server te versleutelen. Hierdoor kan iedereen met toegang tot de server jouw chats lezen. Dat is dus best privacygevoelig.

Veel veiliger is end-to-endencryptie. Deze vorm zet via algoritmen een leesbaar gegevensformaat, bijvoorbeeld een tekstbericht, om naar een gecodeerd en dus onleesbaar formaat. Het apparaat van de ontvanger verwerkt het gecodeerde bericht en toont ‘m weer in een leesbaar formaat. Dit klinkt ingewikkeld (en dat is het ook), maar het gebeurt bijna altijd automatisch en razendsnel. Met end-to-endencryptie kunnen alleen de verzender en ontvanger het bericht bekijken, verder niemand.

Welke chat-apps bieden het?

Veel chat-apps gebruiken een vorm van encryptie, maar de exacte vorm (en hiermee de mate van veiligheid) verschilt. De veiligste apps om berichten uit te wisselen, zijn chat-apps met standaard end-to-endencryptie. De populairste is WhatsApp, dat sinds 2016 gebruikgemaakt van deze sterke encryptievorm. Houd er wel rekening mee dat een back-up van je WhatsApp-geschiedenis naar Google Drive niet beveiligd is met end-to-endencryptie. iCloud-back-ups zijn dat wel. Wil je dus dat je WhatsApp-historie veilig wordt opgeslagen, kun je beter voor die laatste bewaarmogelijkheid kiezen.

Andere geprezen chat-apps met end-to-endencryptie zijn Signal en Wire. Het populaire Snapchat gebruikt (pas) sinds januari 2019 end-to-endencryptie om verdwijnende berichten te versleutelen. Apples iMessage ondersteunt end-to-endencryptie als de verzender en ontvanger een iPhone gebruiken. Heeft één van de twee een Android-telefoon, dan zijn berichten niet versleuteld. iMessage laat dit via kleuren zien. Een blauw bericht is beveiligd, een groene niet.

Bij Telegram dien je handmatig end-to-endencryptie in te schakelen. Facebook Messenger biedt dezelfde optie, terwijl Instagram momenteel helemaal geen end-to-endencryptie biedt. Facebook gaat Messenger en Instagram binnenkort wel beveiligen met end-to-endencryptie, al is nog niet duidelijk wanneer. De relatief nieuwe Google Chat-dienst, een sms-achtige chatapp, ondersteunt geen end-to-endencryptie. Google lijkt geen plannen te hebben om de app veiliger te maken.

Lees ook: maak je online accounts veiliger met tweefactorauthenticatie

Waarom is encryptie een grote stap voor databedrijven?

De ontwikkelaar van een chatapp kan pronken met end-to-endencryptie, want dan weten gebruikers dat hun gesprekken echt privé zijn. Toch hebben niet alle apps deze vorm van encryptie, vermoedelijk omdat het geld kost en misschien ook wel omdat sommige partijen juist op grote schaal berichten willen analyseren voor commerciële doeleinden.

Om terug te komen op Facebook: critici zijn bang dat het medium gespreksinformatie uit Instagram en Messenger gebruikt voor advertentiedoeleinden. Hard bewijs is er niet, maar het gebrek aan (standaard) end-to-end-encryptie houdt de angst in stand.

De beslissing van Facebook om end-to-end-encryptie naar Instagram en Messenger te brengen, is daarom een grote stap. Met deze sterke encryptie maakt het bedrijf een einde aan geruchten over spionage, want meekijken is simpelweg niet mogelijk. Mocht een bedrijf als Facebook data vergaren uit chat-apps zonder (goede) encryptie, dan is dat straks verleden tijd. Facebook kan straks pronken met het beveiligingsniveau van de apps, net zoals WhatsApp, Signal en andere apps dat doen. En dat is terecht, want privacy is anno 2019 een heel belangrijk iets.